Grande Loge Féminine de Belgique •
Vrouwengrootloge van België

De overdracht, een universeel legaat

Een legaat is een erfenis die een specifieke relatie tussen de erfgever en de erfgenaam vereist. Als die er niet is, is er geen samenhang.

Het universele legaat is een kosteloze overdracht van een immaterieel, moreel en filosofisch patrimonium. Het is een gift van zichzelf.

De Mens heeft steeds te kennen gegeven de vruchten van zijn ontdekkingen of zijn observaties als erfenis te willen doorgeven in een familiale, schoolse, professionele of andere wereld.

Naast goed bewaarde geheimen werden, in familieverband, de zeden en gewoonten overgedragen door ervaringen of verhalen van voorouders; het kennen van het verleden, vaak herhaald van generatie op generatie.

De overdracht was altijd al een kwestie van overleving, een levensketen die, onbewust, voor de mens het voortbestaan van zijn soort waarborgt door genetische erfenis. Voor ons, vrouwelijke Vrijmetselaars, gaat het over het bewaren van ons filosofisch, symbolisch en spiritueel erfgoed door de eeuwen heen, door ons bewust en vrijwillig verplicht te voelen symbolen te kiezen, die de dragers worden van betekenis. 

Men kan de overdracht zo definiëren als een vector van kennis, mysteries, taboes …

Zij is de collectieve identificatie die de samenhang en de cohesie van de Mensheid bouwt en zo haar voortbestaan verzekert. In onze samenleving waar een dualiteit van morele en materiële waarden aan de orde is, is de duurzaamheid van de overdracht een aanzienlijke uitdaging. Overdracht is geen intellectueel uitweiden. Overdracht is een beweging creëren, van generatie op generatie, van wat we zelf ontvangen hebben en wat we kostbaar en essentieel achten … het is de wil het te schenken aan de toekomst. Overdracht is zijn ervaringen delen; onze morele plicht opdat wat we beleven niet samen met ons verdwijnt en vooral dat de fouten van het verleden zich niet meer zouden herhalen.

In de XXIste eeuw wordt de overdracht jammer genoeg niet meer in het collectief ingeschreven, maar in het individualisme. De verspreidingsnetwerken verveelvoudigen zich en versnellen ons reactievermogen en dat leidt uiteindelijk tot de onvermijdelijke verwarring tussen de overdracht en zijn substituut … de communicatie. We communiceren buitensporig veel vandaag om te verbergen dat we niet meer overdragen! We hebben meer communicatiemiddelen dan dat we dingen hebben om te vertellen.

Zullen we deze draad van Ariadne, deze overdracht, waarborg voor overleving, verliezen?

In zijn boek “Mailaises de la transmission” merkt Régis Debray op dat we de eerste cultuur zijn die de middelen heeft onze overdrachtscrisis te verbergen in een overdaad aan communicatie. Inderdaad, onze ruimte en tijd zijn onderworpen; ons virtueel territorium breidt uit, terwijl onze tijd zich reduceert tot een steeds meer aanwezig heden en beheerst door het “onmiddellijke”.De jonge generaties hebben geen tijdsgebonden oriënteringspunten meer, geen inschrijven  in de geschiedenis, navigerend op het doek; ze dreigen kopje onder te gaan,  om uiteindelijk te verdrinken. Zij communiceren, dat wil zeggen zij transporteren permanent en ogenblikkelijk informatie in de ruimte; overdragen is immers het doorgeven van een informatie in de tijd zodat ze de vergankelijkheid overstijgt en zich in onze geschiedenis inschrijft.

De verhouding tot de tijd wordt problematisch. Het overheersen van de onmiddellijkheid, het voorlopige, het vergankelijke leidt tot een onvermijdelijke breuk in de continuïteit. Onze samenleving lijkt zijn levend geheugen niet meer te voeden. Wat is de plaats, in dit tijdperk van transhumanisme en de geprogrammeerde in onbruik raken g , van onze ervaring, van de fundamentele waarden verbonden aan zelfrespect en respect voor anderen, humane, artistieke en intellectuele waarden?

Is het daarom dat we ons willen verwijderen van een wereld waar het hebben primeert op het zijn? We zitten in een queeste naar zin, gevoed door de wil om vooruit te gaan, te begrijpen en om in alle vrijheid ouder te worden. We streven ernaar een schijnwereld te verlaten voor een intiemere wereld, gebouwd op emotie en gedeeld vertrouwen. In elk tijdperk draagt de overdracht bij tot de opbouw van het individu; het is een overdracht naar zelf-vergezelling. Ze veroorzaakt beweging van ideeën, enthousiasme en de zin te slagen.

Wat hebben we dat zo uniek, zo kostbaar is om over te dragen? Zeker geen waarheid of kennis! Overdracht is beweging tussen degene die geeft, degene die ontvangt en de context; een beetje zoals een besmettingsfenomeen. Overdragen is welwillende en nederige attitudes doen ontstaan, los van macht. Het is zichzelf ter beschikking stellen; luisteren. Overdragen is bieden; het is een echte daad van liefde. De overdracht leeft, ze ademt, ze is de long van de Mensheid. De overdracht waarborgde steeds de doortocht over grote revoluties zodat de geschiedenis verder gaat en de fouten zich niet meer herhalen. Ze daagt de tijd uit; het is een weerstandsmiddel voor een duurzame toekomst.

Het is de overdracht die aan vrije vrouwen, meester over zichzelf, toelaat hun weg te vinden in een complexe toekomst. Ze beschermt ons tegen culturele en sectaire uitwassen van de unieke gedachte en waakt over de gewetensvrijheid.

7 september 2020